Nếu bạn đang mất ăn mất ngủ vì mụn trứng cá hoặc các tổn thương mà nó để lại như thâm và sẹo thì bài viết dưới đây là dành cho bạn. Naitree đã tổng hợp đầy đủ thông tin về 8 phương pháp điều trị mụn trứng cá từ nhẹ tới nặng, bạn hãy đọc kỹ nội dung bài viết này, để có cái nhìn tổng quan nhất trước khi tham gia cuộc chiến dẹp mụn khỏi mặt tiền.
Mục lục
1. Mỹ phẩm chăm sóc da mụn
Điều đầu tiên và quan trọng nhất cần làm khi giải quyết mụn trứng cá là đảm bảo túi mĩ phẩm của bạn chứa những sản phẩm có thành phần phù hợp với da mặt của bạn. Hãy nhớ rằng không phải sản phẩm hoặc thành phần nào cũng hiệu quả với tất cả mọi người và nhiều sản phẩm trong số này cần được sử dụng đủ lâu dài (ít nhất là vài tuần) để thấy được hiệu quả trên da. Vì vậy, hãy làm từ từ — nhưng hãy kiên trì. Nếu bạn không thấy bất kỳ tín hiệu khả quan nào hoặc có dấu hiệu kích ứng trên da, hãy nói chuyện với bác sĩ da liễu để được điều chỉnh tần suất sử dụng hoặc thay đổi sản phẩm khác phù hợp hơn.
Dưới đây là danh sách các thành phần bạn cần tìm trong các loại mỹ phẩm chăm sóc hằng ngày cho da mụn.
Axit salicylic
Đây là một axit beta-hydroxy (BHA), một loại chất tẩy tế bào chết hóa học. Nó hoạt động bằng cách hòa tan các liên kết giữa các tế bào da chết. Axit salicylic cũng đặc biệt hữu ích khi điều trị mụn trứng cá vì nó tan trong dầu, giúp cho lỗ chân lông thông thoáng hơn so với các chất tẩy da chết hóa học khác.
Thành phần này có mặt trong rất nhiều loại sữa rửa mặt, kem bôi, serum hay mặt nạ. BHA đủ nhẹ nhàng để sử dụng trên toàn bộ khuôn mặt với làn da của hầu hết chúng ta. Bạn thậm chí có thể dùng nó hằng ngày. Vì vậy, để bắt đầu hãy thử sữa rửa mặt ngừa mụn có chứa BHA như:
- Neutrogena Oil-Free Acne Wash
- Dermalogica Breakout Clearing Foaming Wash
Khi bạn đã sẵn sàng cho các loại toner và serum, hãy xem:
- Toner La Roche-Posay Effaclar Clarifying Solution With Salicylic Acid
- Paula’s Choice 2% Skin Perfecting BHA Liquid Exfoliant
- SkinCeuticals Blemish and Age Defense Serum
Axit glycolic
Axit glycolic là một axit alpha-hydroxy (AHA), cũng là một loại chất tẩy da chết hóa học như BHA.
AHA có mặt trong nhiều loại sữa rửa mặt, serum, toner,…Hãy chú ý đến nồng độ của axit glycolic trong một sản phẩm nhất định vì điều này sẽ cho bạn biết nó sẽ mạnh như thế nào. Khi nồng độ cao hơn, sản phẩm sẽ mạnh hơn, nhưng cũng khiến da nhạy cảm hơn. Vì vậy, nếu mới bắt đầu “tập sử dụng” các sản phẩm có AHA, hãy thử các sản phẩm như:
- Pixi Glow Tonic
- Mario Badescu Glycolic Acid Toner
- First Aid Beauty Facial Radiance Pads
- Juice Beauty Green Apple Peel
Axit lactic
Axit lactic cũng là một loại AHA nhưng tác dụng của nó nhẹ nhàng hơn các chất tẩy tế bào chết hóa học khác, vì vậy đây cũng là lựa chọn rất an toàn khi bạn muốn chọn một liệu pháp tẩy tế bào chết.
Bạn có thể tìm thấy axit lactic trong:
- The Ordinary Lactic Acid 5% + HA 2% Superficial Peeling Formulation
- PCA Skin Facial Wash
- Sunday Riley Good Genes All-in-One Lactic Acid Treatment
Axit polyhydroxy
Axit polyhydroxy (PHA), bao gồm gluconolactone và axit lactobionic, được coi là thành phần tẩy tế bào chết hóa học nhẹ nhất. Nếu bạn có làn da mụn rất khô hoặc nhạy cảm, hoặc bạn đã có phản ứng xấu với thành phần tẩy tế bào chết hóa học đã từng sử dụng trước đó, bạn nên cân nhắc sử dụng PHA.
Thành phần này có trong rất nhiều loại tẩy tế bào chết, mặt nạ và kem, chẳng hạn như:
- Dr. Jart Dermaclear Micro Milk Peel
- Glow Recipe Avocado Melt Sleeping Mask
- Cosrx PHA Moisture Renewal Power Cream
Benzoyl peroxide
Thành phần này hoạt động bằng cách tiêu diệt vi khuẩn gây mụn đồng thời tẩy tế bào chết ở lỗ chân lông. Nó mạnh hơn tẩy tế bào chết hóa học, vì vậy hãy cẩn thận khi sử dụng và đảm bảo dưỡng ẩm đầy đủ cho da.
Một gợi ý phổ biến cho bạn đó là sửa rửa mặt PanOxyl (sản phẩm này có cả nồng độ benzoyl peroxide cao và thấp). Nhưng benzoyl peroxide cũng được tìm thấy trong nhiều loại kem dưỡng da và kem điều trị tại chỗ, thường được kết hợp với chất tẩy da chết hóa học như axit salicylic:
- SkinMedica Acne Treatment Lotion
- Glo Skin Beauty Clear Skin Spot Treatment
- PCA Skin Acne Cream
Lưu huỳnh
Không có quá nhiều nghiên cứu về khả năng trị mụn trứng cá của lưu huỳnh, nhưng thành phần này được khuyến nghị cho loại mụn trứng cá liên quan tới bệnh rosacea.
Lưu huỳnh phổ biến trong các loại mặt nạ và serum dưỡng da như:
- Murad Clarifying Mask
- Peter Thomas Roth Sulfur Cooling Mask
- Sunday Riley Saturn Sulfur Acne Treatment Mask
- First Aid Beauty Anti-Redness Serum
Axit azelaic
Axit azelaic là thành phần trị mụn trứng cá dạng viêm khá hữu hiệu. Thành phần này có mặt ở các loại mỹ phẩm kê đơn và không kê đơn (với nồng độ thấp hơn).
Tham khảo một số sản phẩm:
- The Ordinary Azelaic Acid Suspension 10%
- Paula’s Choice 10% Azelaic Acid Booster
- Ren Ready Steady Glow Daily AHA Tonic
- PCA Skin Acne Gel
Retinoids
Retinoids là các dẫn xuất của vitamin A, bao gồm retinol, retinal (retinaldehyde) và axit retinoic. Chúng có trong các sản phẩm kê đơn và không kê đơn. Retinoids tại chỗ là một trong những phương pháp điều trị mụn trứng cá hiệu quả nhất và cũng là một thành phần chống lão hóa hiệu quả cao.
Nhược điểm lớn nhất của chúng là nguy cơ kích ứng cao, đặc biệt với da nhạy cảm hoặc da mới bắt đầu sử dụng. Đó là lý do tại sao các bác sĩ da liễu khuyên rằng, chúng ta chỉ nên dùng với tần suất 2-3 lần/tuần khi mới dùng và phải luôn dưỡng ẩm, bôi kem chống nắng đầy đủ để hạn chế tổn thương cho da.
2. Peel da trị mụn
Đây là phương pháp sử dụng các thành phần hóa học (điển hình là axit glycolic) để làm bong tróc lớp tế bào chết trên da hoặc lớp tế bào khuyết điểm trên da giúp da sáng hơn, mịn hơn. Nếu chỉ bị mụn nhẹ thì có thể sử dụng phương pháp peel, không cần thuốc uống, thuốc thoa.
3. Kem bôi mụn
Phương pháp điều trị tại chỗ là chìa khóa để điều trị mụn càng sớm càng tốt, đặc biệt là những phương pháp có chứa benzoyl peroxide, hoạt động bằng cách tiêu diệt vi khuẩn thường gây ra mụn. Tuy nhiên, nó có thể hơi khắc nghiệt, vì vậy những người có làn da nhạy cảm nên cẩn thận với nó.
Giới thiệu cho bạn một số loại kem bôi mụn hiệu quả:
- Megaduo gel plus
- Azaduo gel
- D79 GSV cream
- Vitara Acnetin-A 0.025% Tretinoin 10g
- Motbi Antiacne Gel 70g
- Biocharm Acne Cream
- Differin (adapalene)
4. Sản phẩm chống viêm
Mụn hình thành khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bụi bẩn, dầu và tế bào da chết. Nếu cũng có vi khuẩn, mụn có thể bị viêm, có nghĩa là nó trở nên đỏ, sưng và đau. Không phải tất cả các nốt mụn đều bị viêm, nhưng những mụn có xu hướng trở nên khó chịu hơn để đối phó. Vì vậy việc tìm cách xoa dịu các nốt mụn đồng thời điều trị tận gốc vấn đề là điều cần thiết.
Nếu bạn bị mụn viêm, hãy tìm các sản phẩm có chứa các thành phần làm dịu (như bột yến mạch, lô hội hoặc centella asiatica ) cùng với các thành phần trị mụn như axit salicylic.
5. Kháng sinh trị mụn
Vi khuẩn Propionibacterium acnes là một trong 4 tác nhân chính hình thành lên mụn trứng cá dạng viêm (các tác nhân gồm: sự tăng tiết dầu nhờn, bít tắc lỗ chân lông, vi khuẩn Propionibacterium acnes và phản ứng viêm), do đó tiêu diệt vi khuẩn Propionibacterium acnes chính là nhiệm vụ quan trọng góp phần loại bỏ và ngăn ngừa mụn viêm.
Với trường hợp mụn nhẹ, bác sĩ sẽ chỉ định dùng kháng sinh dạng bôi để điều trị (ví dụ Clindamycin, Erythromycin, Dapsone). Ngược lại, mụn trứng cá mức độ trung bình đến nặng thì cần điều trị bằng thuốc kháng sinh đường uống (ví dụ Tetracycline, Minocycline, Clindamycin)
6. Thuốc uống khác
Tùy thuộc vào những nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của mụn, bạn có thể thấy rằng các phương pháp điều trị tại chỗ không loại bỏ được mụn tận gốc.
Ví dụ, mụn trứng cá do hội chứng buồng trứng đa nang (vấn đề về nội tiết tố) không thể giải quyết triệt để nếu như chỉ dùng các sản phẩm bôi bên ngoài. Trong trường hợp này, bác sĩ cần phải kê thêm thuốc uống để điều chỉnh nồng độ nội tiết, ví dụ như thuốc tránh thai và spironolactone. Ngoài ra, retinoids dạng uống như isotretinoin (trước đây là Accutane) được coi là phương pháp hiệu quả chống lại mụn trứng cá.
7. Tiêm cortisone
Khi nói đến mụn trứng cá dạng nang (mụn sẩn to, bùng nhùng, chứa đầy mủ sâu bên trong da) các phương pháp điều trị tại chỗ không thể loại bỏ được. Và bởi vì những nốt mụn to và gây đau đớn này nằm rất sâu trong da, chúng có nhiều khả năng để lại sẹo nếu cố tình nặn chúng. Cách duy nhất để làm xẹp mụn nhanh chóng là hút cạn mủ bên trong. Và một lựa chọn được nhiều bác sĩ da liễu áp dụng là tiêm cortisone.
Tuy nhiên, có nhiều cách để giải quyết chúng tại nhà, bằng cách chườm ấm hoặc chườm lạnh (tùy theo cách nào bạn cảm thấy tốt hơn), thoa một lượng nhỏ kem hydrocortisone không kê đơn để làm dịu tình trạng viêm và chờ nó khỏi.
8. Liệu pháp quang động
Liệu pháp quang động (trị liệu như laser, bắn IPL…) được áp dụng để hỗ trợ đẩy nhanh tiến trình trị mụn khi bệnh nhân đang dùng thuốc (uống và bôi), ngoài ra các liệu pháp này còn giúp chữa lành nhanh các tổn thương sau mụn như vết thâm và sẹo.
Thông qua việc sử dụng các loại ánh sáng khác nhau để loại bỏ các tế bào da khỏi bề mặt da, giúp kích thích sự sinh sản của các tế bào mới và collagen trên da. Việc sử dụng các chùm tia laser hướng vào các vùng cụ thể trên da mặt, tia laser sẽ loại bỏ vùng da bị sẹo mụn, tạo cơ hội cho tế bào da mới phát triển. Điều này kích thích quá trình chữa lành tự nhiên của da và giảm các vết dầu trên da của bạn để loại bỏ sẹo.
Kết luận:
Để trị mụn, bạn có thể áp dụng đơn lẻ một trong các phương pháp nêu trên, tuy nhiên, một số trường hợp cần phải kết hợp nhiều phương pháp để tăng hiệu quả điều trị.
Nếu bạn đang bị mụn trứng cá nhẹ, bạn có thể bắt đầu điều trị tại nhà bằng các sản phẩm bôi không kê đơn, có thể mua dễ dàng tại quầy thuốc hoặc các cửa hàng mỹ phẩm uy tín. Nhưng nếu mụn ở mức độ trung bình và nặng, bạn nên sớm đến gặp bác sĩ da liễu để được lên kết hoạch điều trị cụ thể. Bác sĩ sẽ không chỉ đánh giá số lượng các yếu tố, bản chất, vị trí của mụn và sự hiện diện của các dấu hiệu sau mụn trứng cá mà còn làm rõ các vấn đề khởi phát hoặc làm trầm trọng mụn của bạn như stress, vấn đề ăn uống, skincare không đúng cách…