Mục lục
Sốt thương hàn là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Salmonella typhi gây ra . Bệnh này chỉ xảy ra ở người và vi khuẩn lây lan qua thức ăn và nước bị ô nhiễm bởi phân và nước tiểu bị nhiễm bệnh.
Thương hàn có các triệu chứng tương tự như sốt phát ban. Tuy nhiên, trên thực tế chúng là những bệnh hoàn toàn riêng biệt do các vi khuẩn khác nhau gây ra, và không bị lây theo cùng một cách. Vi khuẩn gây bệnh thương hàn nằm trong cùng nhóm vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm, mặc dù bệnh thương hàn thường nghiêm trọng hơn nhiều. Các triệu chứng có thể kéo dài vài tuần và việc hồi phục bệnh cần một thời gian.
Nếu không được điều trị thích hợp, khoảng 1/5 người bị sốt thương hàn sẽ tử vong, và 1/10 người sống sót sẽ bị các biến chứng nghiêm trọng do bệnh thương hàn gây ra. Số trường hợp tử vong giảm xuống còn khoảng 1 trên 25 nếu được điều trị. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính có từ 11 đến 20 triệu trường hợp mắc bệnh thương hàn hàng năm, dẫn đến khoảng 128.000 đến 161.000 ca tử vong mỗi năm.
Những triệu chứng bệnh thương hàn có thể gây ra?
Các triệu chứng chính của sốt thương hàn là:
- Sốt
- Đau đầu
- Ớn lạnh
- Đau nhức cơ bắp (đau cơ)
- Mệt mỏi
- Buồn nôn và giảm cảm giác thèm ăn
- Tiêu chảy
- Táo bón
- Phát ban đốm đỏ trên da
Bạn có thể tìm thêm thông tin chi tiết trên trang về các triệu chứng của bệnh thương hàn .
Ai có nguy cơ mắc bệnh thương hàn?
Người dân ở các vùng nghèo – bệnh thương hàn phổ biến hơn ở các vùng hạn chế về nước sạch và điều kiện vệ sinh không đầy đủ. Thuốc kháng sinh có thể điều trị sốt thương hàn cũng có thể ít có sẵn ở những vùng này, điều này có thể cho phép vi khuẩn có thể tồn tại lâu hơn và lan rộng hơn. Các khu vực có nguy cơ cao nhất đối với bệnh thương hàn bao gồm các khu vực đang phát triển của Châu Phi, Châu Mỹ, Đông Nam Á và các khu vực Tây Thái Bình Dương.
Khách du lịch – những người đến thăm những vùng này cũng có nguy cơ mắc bệnh thương hàn, mặc dù thường có nguy cơ thấp hơn những người sống ở đó. Những khách du lịch tham gia vào các hoạt động có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của họ, chẳng hạn như uống nước không có ga hoặc ăn thức ăn được chế biến trong điều kiện không hợp vệ sinh, có nhiều khả năng mắc bệnh thương hàn hơn.
Trẻ em – trẻ em có hệ thống miễn dịch yếu hơn người lớn, vì chúng chưa có thời gian để xây dựng hệ thống phòng thủ tự nhiên chống lại các bệnh nhiễm trùng tiềm ẩn. Trẻ em dễ bị sốt thương hàn hơn, nhưng các triệu chứng của chúng thường nhẹ hơn người lớn đã bị nhiễm bệnh.
Những người mắc bệnh hiện có – nếu cơ thể đã chống lại nhiễm trùng, thì cơ thể không thể chống lại vi rút gây bệnh thương hàn một cách hiệu quả cùng một lúc. Ví dụ, những người có tình trạng suy giảm hệ thống miễn dịch đặc biệt có nguy cơ bị nhiễm trùng.
Làm thế nào để bạn bị thương hàn?
Bệnh thương hàn do vi khuẩn Salmonella typhi gây ra , lây lan qua một quá trình được gọi là “đường lây truyền qua đường phân-miệng”. Đường phân-miệng là khi các bệnh có trong phân (phân) sau đó được truyền sang miệng của người khác. Điều này phổ biến nhất ở các vùng có điều kiện vệ sinh không đầy đủ và thực hành vệ sinh kém.
Bệnh thương hàn thường lây lan qua nguồn nước bị ô nhiễm, có thể gây bệnh thương hàn khi uống rượu hoặc khi chất này làm ô nhiễm các bề mặt hoặc thực phẩm khác. Trái cây và rau được rửa trong nước bị ô nhiễm có thể làm lây lan bệnh thương hàn, cũng như đá viên làm từ nước bị ô nhiễm. Dụng cụ ăn uống không sạch sẽ, chẳng hạn như dao và nĩa, cũng có thể gây ra bệnh thương hàn nếu được rửa bằng nước không hợp vệ sinh.
Một nguyên nhân lây truyền phổ biến khác là do người xử lý thực phẩm bị nhiễm bệnh không rửa tay đúng cách, hoặc sau khi đi vệ sinh. Sau đó, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào thức ăn và đồ uống mà chúng xử lý, có thể lây nhiễm sang người tiêu thụ chúng. Một số người đã bị nhiễm bệnh có thể mang vi khuẩn mà không biểu hiện triệu chứng gì, có nghĩa là họ có thể lây bệnh thương hàn mà không hề hay biết.
Bệnh thương hàn được điều trị như thế nào?
Thuốc kháng sinh – thương hàn là do nhiễm trùng do vi khuẩn, có nghĩa là nó có thể được điều trị bằng một số loại thuốc kháng sinh. Với thuốc kháng sinh, các triệu chứng thường bắt đầu cải thiện trong vòng 1 đến 2 ngày và biến mất trong vòng 7 đến 10 ngày, và tỷ lệ tử vong giảm xuống khoảng 1% khi được điều trị. Điều quan trọng là bạn phải uống hết toàn bộ đợt kháng sinh nếu được kê đơn, vì vi khuẩn có thể vẫn còn sống trong cơ thể bạn ngay cả khi bạn cảm thấy tốt hơn, điều đó có nghĩa là chúng có thể sinh sôi và gây tái nhiễm hoặc lây lan sang người khác.
Bù nước – trong trường hợp thương hàn gây mất nước, một lựa chọn điều trị là các giải pháp bù nước. Sốt thương hàn có thể gây ra tình trạng mất nước do mất nước, phần lớn là do đổ mồ hôi và tiêu chảy. Dung dịch bù nước là nước sạch được trộn với một số loại đường và muối nhất định, ví dụ như kali và natri, để thay thế những chất bị mất đi.
Phòng ngừa bệnh thương hàn
Để ngăn ngừa bệnh thương hàn, bạn có thể tự bảo vệ bản thân bằng cách:
Để ý những gì bạn ăn
Bệnh thương hàn lây lan khi bạn ăn phân hoặc nước tiểu bị nhiễm bệnh, thường là qua thức ăn và nước bị ô nhiễm. Cách tốt nhất để tránh điều này xảy ra là tránh ăn thực phẩm có thể chưa được chế biến trong điều kiện vệ sinh, đặc biệt là trái cây và rau sống hoặc chưa gọt vỏ. Nguồn lây nhiễm phổ biến nhất là nước bị ô nhiễm, vì vậy hãy đảm bảo rằng bạn uống nước đóng chai. Một số nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa bệnh thương hàn và đá viên, có thể được làm từ nước bị ô nhiễm; vì vậy tránh để đá viên ở những nơi có điều kiện vệ sinh kém.
Giữ tay sạch sẽ
Không cần phải nói, nhưng bạn nên rửa tay trước khi chế biến thức ăn hoặc ăn. Bạn có thể nhặt vi khuẩn từ các bề mặt bị ô nhiễm, sau đó bạn có thể truyền vi khuẩn này vào thức ăn của mình trong khi chế biến hoặc ăn. Thường xuyên rửa tay khi bạn có cơ hội là điều nên làm.
Tiêm vắc xin thương hàn – vắc xin
Thương hàn rất hiệu quả trong việc bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm trùng, nhưng không loại bỏ hoàn toàn khả năng bạn có thể bị mắc bệnh thương hàn. Vì vậy, bạn vẫn nên đề phòng khi đi du lịch để tránh tiếp xúc với vi khuẩn. Thuốc chủng ngừa thương hàn khiến bạn tiếp xúc với một lượng nhỏ vi khuẩn gây bệnh thương hàn, cho phép hệ thống miễn dịch của bạn tạo ra kháng thể một cách an toàn để chống lại bất kỳ bệnh nhiễm trùng nào trong tương lai một cách hiệu quả hơn. Bạn có thể tiêm vắc xin thương hàn tại bất kỳ Phòng khám sức khỏe Superdrug nào ở Vương quốc Anh .