Nhiều người khi bắt đầu mọc răng khôn thường cảm thấy đau nhức, sưng nướu và thậm chí bị sốt. Điều này khiến không ít người lo lắng rằng liệu cơn sốt có phải là dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng hay không, hay chỉ là phản ứng bình thường của cơ thể trong giai đoạn mọc răng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của tình trạng sốt khi mọc răng khôn, phân biệt dấu hiệu bình thường và bất thường, đồng thời hướng dẫn cách xử lý an toàn, hiệu quả.
Mục lục
Mọc răng khôn có bị sốt không?
Răng khôn, còn gọi là răng hàm số 8, thường mọc trong độ tuổi từ 17 đến 25, giai đoạn mà xương hàm đã phát triển ổn định. Chính vì mọc muộn, khi cung hàm gần như không còn chỗ trống, răng khôn thường gặp khó khăn trong việc trồi lên đúng vị trí. Điều này dẫn đến sưng, viêm và trong một số trường hợp, cơ thể phản ứng bằng cách tăng thân nhiệt, tức là bị sốt.
1. Vì sao mọc răng khôn có thể gây sốt nhẹ?
Việc bị sốt nhẹ trong quá trình mọc răng khôn là hiện tượng phổ biến và thường không nguy hiểm. Có ba nguyên nhân chính lý giải hiện tượng này:
Thứ nhất, khi răng khôn bắt đầu xuyên qua nướu, mô mềm bị tổn thương nhẹ, dẫn đến phản ứng viêm tự nhiên. Đây là cơ chế bảo vệ giúp cơ thể hạn chế vi khuẩn xâm nhập vào vùng tổn thương.
Thứ hai, hệ miễn dịch sẽ được kích hoạt để “chống lại” các tác nhân gây viêm tại chỗ. Quá trình này khiến cơ thể giải phóng các chất trung gian như cytokine, từ đó làm tăng thân nhiệt nhẹ (khoảng 37,5, 38°C).
Thứ ba, quá trình này tương tự như hiện tượng trẻ nhỏ mọc răng sữa, cũng thường kèm theo sốt nhẹ, biếng ăn hoặc khó chịu trong người.
Vì vậy, nếu bạn chỉ bị sốt nhẹ, đau âm ỉ tại vùng mọc răng trong vài ngày, không có dấu hiệu sưng lan rộng hay mệt mỏi toàn thân, thì đây là phản ứng bình thường và sẽ tự hết sau 1–2 ngày.
Đọc thêm: Hiện tượng mọc răng khôn bị sưng lợi trùm là gì?
2. Khi nào cơn sốt là dấu hiệu bất thường?
Không phải tất cả các trường hợp mọc răng khôn đều diễn ra suôn sẻ. Khi răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hoặc không có đủ chỗ trồi lên, mô nướu dễ bị viêm nhiễm nặng. Lúc này, cơn sốt có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng răng miệng.
Một số biểu hiện cần đặc biệt lưu ý gồm:
- Thân nhiệt tăng cao trên 38,5°C, kéo dài hơn 1-2 ngày.
- Nướu quanh răng khôn sưng đỏ rõ rệt, đau nhức lan lên tai hoặc thái dương.
- Xuất hiện mùi hôi miệng, mủ chảy quanh răng khôn (dấu hiệu của viêm quanh thân răng khôn).
- Khó há miệng, đau khi nuốt, thậm chí có cảm giác sưng cả vùng má.
- Cảm giác mệt mỏi, chán ăn, nổi hạch dưới hàm.
Khi có các biểu hiện này, rất có thể bạn đang gặp biến chứng nhiễm trùng vùng mọc răng khôn. Tình trạng này cần được khám và điều trị bởi bác sĩ nha khoa, tránh để vi khuẩn lan sang vùng xương hàm hoặc các mô lân cận, gây viêm nặng và áp-xe.
Cơ chế gây sốt khi mọc răng khôn, góc nhìn giải phẫu và miễn dịch học
1. Vị trí “đặc biệt” của răng khôn
Răng khôn nằm sâu trong cùng của cung hàm, gần với góc hàm và sát niêm mạc miệng. Chính vị trí này khiến việc vệ sinh khu vực xung quanh răng khôn trở nên khó khăn. Các mảnh thức ăn thừa và vi khuẩn dễ tích tụ, tạo điều kiện cho viêm nhiễm phát triển.
Bên cạnh đó, nhiều người không đủ không gian hàm để răng khôn mọc thẳng. Khi đó, răng có thể mọc lệch, mọc ngầm, hoặc chèn ép vào răng số 7. Áp lực này không chỉ gây đau nhức mà còn làm tổn thương nướu, dẫn đến viêm, nguyên nhân chính gây sốt.
2. Phản ứng viêm và vai trò của hệ miễn dịch
Khi răng khôn trồi lên, lớp nướu bên trên bị rách, tạo “cửa ngõ” cho vi khuẩn xâm nhập. Hệ miễn dịch ngay lập tức phản ứng bằng cách tăng sinh bạch cầu và giải phóng cytokine, những chất gây viêm có nhiệm vụ tiêu diệt vi khuẩn. Tuy nhiên, chính các chất này cũng khiến vùng nướu sưng, đau, và làm tăng nhiệt độ cơ thể.
Cơ chế này là phản ứng tự nhiên và cần thiết để bảo vệ cơ thể. Tuy nhiên, nếu lượng vi khuẩn quá lớn hoặc phản ứng viêm không được kiểm soát, quá trình này có thể chuyển thành nhiễm trùng, lúc đó, sốt trở thành dấu hiệu nguy hiểm cần can thiệp y tế.
Phân biệt: sốt mọc răng khôn và sốt do nhiễm trùng răng miệng
Việc nhận biết đúng loại sốt sẽ giúp bạn biết khi nào có thể tự xử lý tại nhà, và khi nào cần đến bác sĩ. Bảng dưới đây tóm tắt các đặc điểm khác nhau:
| Đặc điểm | Sốt do mọc răng khôn bình thường | Sốt do viêm nhiễm, biến chứng |
|---|---|---|
| Mức độ sốt | 37,5–38°C, thoáng qua 1–2 ngày | Trên 38,5°C, kéo dài, tăng dần |
| Mức độ đau | Đau âm ỉ, chỉ tại vùng mọc răng | Đau nhức dữ dội, lan lên tai hoặc thái dương |
| Nướu | Hơi đỏ, sưng nhẹ | Sưng to, chảy mủ hoặc có mùi hôi |
| Toàn thân | Cơ thể vẫn sinh hoạt bình thường | Mệt mỏi, chán ăn, nổi hạch dưới hàm |
Nếu bạn đang ở trường hợp thứ hai, cần nhanh chóng đến nha sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Tham khảo: Răng khôn có dễ bị sâu không?
Mọc răng khôn bị sốt phải làm sao?
1. Cách xử lý tại nhà khi sốt nhẹ
Khi cơn sốt chỉ ở mức nhẹ và không kèm sưng viêm nặng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản tại nhà để giảm đau và hạ nhiệt:
- Chườm lạnh ngoài má: Dùng khăn sạch bọc đá, chườm nhẹ khoảng 10–15 phút, giúp giảm sưng và dịu cảm giác đau.
- Ăn uống hợp lý: Ưu tiên thức ăn mềm, dễ nuốt, tránh đồ cay, nóng hoặc quá cứng có thể làm tổn thương nướu.
- Uống đủ nước: Giúp hạ thân nhiệt và hỗ trợ cơ thể phục hồi.
- Súc miệng nước muối sinh lý: Giúp làm sạch vùng miệng, giảm viêm và ngăn vi khuẩn phát triển.
- Dùng thuốc hạ sốt, giảm đau: Paracetamol hoặc ibuprofen có thể sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Tuyệt đối không tự ý tăng liều hoặc dùng thuốc kháng sinh khi chưa được kê đơn.
Thông thường, các triệu chứng sốt nhẹ và đau nhức sẽ giảm dần sau 1–2 ngày nếu được chăm sóc đúng cách.
2. Khi nào cần đến nha sĩ?
Bạn nên đến phòng khám nha khoa ngay khi gặp các tình huống sau:
- Sốt cao liên tục không hạ sau khi dùng thuốc.
- Sưng nướu hoặc sưng má nhiều, cảm giác đau lan rộng.
- Khó há miệng, nuốt đau hoặc nổi hạch dưới hàm.
- Đã từng chụp phim X-quang và biết răng khôn mọc lệch, mọc ngầm.
- Có dấu hiệu tái viêm nhiều lần tại cùng một vị trí.
Việc trì hoãn điều trị trong các trường hợp này có thể khiến nhiễm trùng lan rộng, gây áp-xe hoặc ảnh hưởng đến răng số 7 kế cận.
3. Phương án điều trị nha khoa
Tùy vào tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định một trong các phương án sau:
- Vệ sinh và làm sạch vùng viêm: Dùng dụng cụ chuyên dụng để loại bỏ mảng bám và thức ăn mắc quanh răng khôn.
- Kê đơn thuốc: Bao gồm thuốc kháng sinh, giảm viêm và giảm đau để kiểm soát nhiễm trùng.
- Nhổ răng khôn: Trong trường hợp răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hoặc gây viêm tái phát nhiều lần, bác sĩ sẽ khuyên nên nhổ bỏ để chấm dứt tình trạng viêm kéo dài và ngăn tổn thương răng bên cạnh.
Tìm hiểu: Chi phí nhổ răng khôn bằng sóng siêu âm là bao nhiêu?
Tổng kết
Sốt khi mọc răng khôn là hiện tượng khá phổ biến, phản ánh phản ứng tự nhiên của cơ thể trước quá trình viêm nhẹ ở vùng nướu. Tuy nhiên, nếu cơn sốt kéo dài, đau nhức tăng, sưng má hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, đó là cảnh báo cho thấy răng khôn đang mọc bất thường và cần được bác sĩ can thiệp.
Hiểu rõ cơ chế gây sốt khi mọc răng khôn và biết cách chăm sóc đúng cách sẽ giúp bạn vượt qua giai đoạn này nhẹ nhàng, tránh biến chứng và bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.